آشپزخانه یا مطبخ به مکانی تلقی می شود که در آن غذا طبخ می گردد.آشپزخانه به عنوان بخش مهمی در یک خانه به شمار می رود و از آنجا که تأمین تغذیه خانواده در آن صورت می گیرد سلامت خانواده نیز از آن سرچشمه خواهد گرفت. همچنین گاهی آشپزخانه کانون گردهمایی های کوچک خانواده است و از همه مهمتر خانم خانه زمان زیادی از روز خود را در آن سپری می کند.از این رو طراحی دکوراسیون داخلی مناسب این فصا بسیار حائز اهمیت است.
آشنایی با ساختار دکوراسیون آشپزخانه های قدیمی(مطبخ):
اگر کمی به عقب باز گردیم در بررسی معماری خانه های قدیمی به اتاقک های دخمه مانندی برخورد می کنیم که در دورترین و پنهان ترین بخش خانه به عنوان مطبخ مورد استفاده قرار می گرفته.و توجه چندانی به طراحی آن نمی شده.در دوران صفویه که اوج نفوذ دین اسلام به شریانهای جامعه بوده، هنر معماری نیز بی نصیب از آن نمانده . پنهان کردن زنان خانه در جایی دور از دیده و در پستوها امری عادی و حتی ضروری بوده.زنان و دختران خانه طولانی ترین زمان روز خود را در این دخمه های کم نور و نمور می گذراندند و مشغول پخت و پز و تامین خوراک خانواده بودند.
طراحی داخلی این مطبخ ها معمولا بدین صورت بود که دور تادور سکو هایی تعبیه می کردند که زیرو روی آنها ظروف را قرار می دادند.همچنین خوراکی ها را روی تاقچه های دیواری برای دور بودن از دسترس حیوانات موذی نگهداری می کردند.در وسط آشپزخانه اجاق های پخت و پز بود و یا میزی از آجر یا سفال در وسط به عنوان میز کار قرار می دادند و اغلب تنورک هایی نیز در آن تعبیه می شده.تنور بزرگتری در گوشه مطبخ یا در حیاط برای تهیه نان وجود داشته.شستشو ها در خارج از مطبخ و در حیاط صورت می گرفته.
نور مطبخ معمولا ازدریچه های سقفی یا پنجره های کوچکی که به حیاط راه داشته در طول روز تامیین می شده و در ساعات تاریکی فقط یک نور مرکزی در وسط قرار می گرفته.
مطبخ ها انبارهای مواد غذایی و خوراکی هایی که در طول سال مصرف می شده نیز بوده که به صورت های روغن اندود کردن-خشک کردن- شور کردن- ترش کردن- دودی کردن و... نگهداری می شده و در زیر یا روی همان سکو ها می چیدند و با پارچه می پوشاندند.
شاید تنها تزئین این دکوراسیون ساده آویز نمودن برخی خوراکی های رنگی از سقف برای خشک نمودن آنها بوده.
با گذشت زمان و دستیابی به متریال های جدید همین طور توجه بیشتر معماران به فضایی چون مطبخ به تدریج در سالهای طولانی این فضا های دخمه مانند تبدیل به آشپزخانه های مدرن امروزی شد.
زمانی که معماران تجربی جای خود را به معماران تحصیل کرده دادند ،زمانی بود که همه فضاهای خانه حتی همین مطبخ ها و همچنین سرویس های بهداشتی که وضعیتی مشابه وبلکه دهشتناک تر داشتند دارای تعریف در طراحی و کاربری شدند.علم روانشناسی با توجه به نیاز ها و خواسته ها و عادات و روشهای زندگی افراد در کنار هنر معماری خودنمایی کرد.
آنچه که همیشه در مقالاتم به آن اشاره نموده ام و به کار آموزانم نیزبه عنوان اولین درس معماری آموزش می دهم این است که هر فضایی که طراحی می شود برای فعالیت های انسانی برنامه ریزی می گردد.بنابراین توجه همه جانبه به حالات روانشناسی ، نیازها ، حرکات وحتی آناتومی انسانی و...در آن حائز اهمیت است.یک طراح دکوراسیون داخلی خوب اول باید یک روانشناس خوب باشد تا دید گسترده ای از روحیات انسان های مختلف و شیوه زندگی آنها داشته باشد.
تهیه و تنظیم- راضیه طلایی